Tăng huyết áp - "Kẻ giết người thầm lặng"

Tăng huyết áp(THA) là một bệnh lý tim mạch đang có tỷ lệ mắc ở Việt Nam cũng như trên thế giới ở mức rất cao và đang có xu hướng tăng nhanh. Bệnh có diễn biến thầm lặng, ít có biểu hiện lâm sàng do vậy người bệnh rất chủ quan nhưng lại gây ra biến chứng rất nặng nè cho người bệnh.

1. Khi nào được chẩn đoán là tăng huyết áp

Theo Tổ chức Y tế thế giới và hội Tăng huyết áp quốc tế đã thống nhất gọi là tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg.

 Huyết áp phải được đo khi người bệnh trong trạng thái hoàn toàn nghỉ ngơi (không gắng sức ít nhất 15 phút trước khi đo), không dùng các chất kích thích có ảnh hưởng đến huyết áp (thuốc lào – thuốc lá; trà, cà phê). Huyết áp phải được đo ít nhất 2 lần cách nhau 2-5 phút, giá trị huyết áp là con số trung bình cộng của 2 lần đo.

2. Nguyên nhân của THA

 

 

Tăng huyết áp vô căn: không xác định được nguyên nhân

Tăng huyết áp thứ phát: các nguyên nhân có thể gặp:

  • Các bệnh lý về thận: viêm cầu thận cấp, viêm cầu thận mạn, sỏi thận, hẹp động mạch thận

  • Các bệnh nội tiết: U tủy thượng thận, Cushing, cường Aldosteron, cường giáp,..

  • Các bệnh lý tim mạch: hở van động mạch chủ (gây tăng huyết áp tâm thu đơn độc), hẹp eo động mạch chủ (gây tăng huyết áp chi trên), hẹp xơ vữa động mạch ảnh hưởng đến động mạch thận

  • Do thuốc: cam thảo, thuốc tránh thai, một số thuốc cường giao cảm

  • Nguyên nhân khác: ngộ độc thai nghén, rối loạn thần kinh

3.  Biểu hiện của tăng huyết áp

- Biểu hiện của bệnh THA rất nghèo nàn, không đặc hiệu cho bệnh. Chính vì vậy người bệnh rất chủ quan và chỉ chịu khám và điều trị khi đã xảy ra các biến chứng. Bệnh có thể biểu hiện bằng các triệu chứng như đau đầu, đỏ bừng hay nóng bừng mặt, tức nặng ngực. Chính vì sự nghèo nàn của các triệu chứng nên cách phát hiện bệnh sớm duy nhất là kiểm tra huyết áp thường xuyên, nhất là khi có các dấu hiệu nghi ngờ, hoặc khi con số huyết áp gần tới mức tối đa cho phép (gần đến giá trị 140/90 mmHg).

- Tỷ lệ mắc bệnh rất cao và đang có xu hướng tăng nhanh trên toàn thế giới cũng như ở nước ta: trên một nửa dân số có tuổi >50 bị tăng huyết áp ở các nước phát triển. 
- Bệnh gây nên rất nhiều các biến chứng, để lại hậu quả rất nặng nề cho người bệnh cũng như cho xã hội như: nhồi máu cơ tim, suy tim; chảy máu não hay tắc mạch máu não; suy thận; giảm thị lực dẫn tới mù loà…
-  Các biểu hiện của bệnh rất nghèo nàn, do vậy hầu hết các bệnh nhân đều rất chủ quan, không tuân thủ điều trị một cách đầy đủ nên tỷ lệ gặp các biến chứng còn rất cao và nặng nề.

4. Điều trị tăng huyết áp như thế nào?

- Việc điều trị tăng huyết áp nhằm 2 mục đích:
+ Phòng ngừa lâu dài các biến chứng của bệnh.
+ Nếu đã xảy ra các biến chứng thì điều trị tích cực chống tái phát và hạn chế tối đa tiến triển của bệnh.
- Tuân thủ 1 nguyên tắc quan trọng nhất: điều trị THA là một điều trị suốt đời. Chỉ có tuân thủ chế độ điều trị thích hợp mới giảm được các tai biến.
- Các biện pháp điều trị: bao gồm 2 biện pháp:
+ Các biện pháp không dùng thuốc: là phương pháp điều trị bắt buộc dù có dùng thuốc hay không. Bao gồm:
. Từ bỏ các thói quen nguy hại: hút thuốc lá; uống nhiều rượu; thói quen ăn mặn; lười vận động.
. Giảm cân nặng (nếu có thừa cân).
. Tập luyện thể lực (tuỳ theo khả năng thể lực của mỗi người mà có các biện pháp thích hợp): tập đều đặn hàng ngày, mỗi ngày ít nhất 45 phút.
. Chế độ ăn uống: giảm muối (lượng muối ăn <6gr muối/ngày). Hạn chế ăn mỡ động vật và các thức ăn giàu cholesterol (như phủ tạng động vật).
Đối với nhiều bệnh nhân THA nhẹ, chỉ việc thay đổi lối sống đã có thể làm cho HA trở về bình thường. Nếu HA không trở về bình thường, việc điều chỉnh lối sống kết hợp với điều trị bằng thuốc cũng góp phần hạn chế các biến chứng và giúp kiểm soát tốt huyết áp.
+ Dùng các thuốc hạ HA: gồm rất nhiều các nhóm thuốc khác nhau. Tuỳ mức độ THA cũng như giai đoạn của bệnh và sự nhạy cảm của từng cá nhân, các bác sỹ chuyên khoa Tim mạch sẽ giúp người bệnh chọn lựa được các thuốc phù hợp nhất cho mỗi trường hợp bệnh nhân khác nhau. Không có 1 công thức chung nào được áp dụng cho tất cả các bệnh nhân

 

TẠP CHÍ ĐÁI THÁO ĐƯỜNG.

 

Bài viết khác

0983609369

© TRUNG ƯƠNG HỘI NGƯỜI GIÁO DỤC BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VIỆT NAM. All rights reserved.