Muốn ngăn ngừa ung thư phải đi từ gốc rễ

SKNT - Nguy cơ phát triển ung thư diễn ra hàng ngày, hàng giờ trong cơ thể của chúng ta, bởi vì mỗi người đều mang các gen sinh ung thư trong mình. Vì thế, muốn dự phòng ung thư hiệu quả, chúng ta phải hiểu được sự hình thành của nó.

Ung thư được hình thành như thế nào?

Ung thư là bệnh ác tính của tế bào. Cơ thể của chúng ta được cấu tạo từ đơn vị cơ bản nhất là tế bào, số tế bào trong cơ thể dao động ở khoảng 37 nghìn tỷ tế bào.

ADN được ví như trung tâm điều khiển hoạt động của tế bào, là phân tử mang thông tin di truyền mã hóa cho hoạt động sinh trưởng và phát triển của tế bào. Khi các tế bào trở nên già cỗi, chúng sẽ được thay thế bằng tế bào mới sinh, quá trình này được gọi là “phân bào”. Sự phân bào hiểu đơn giản là quá trình sao chép, truyền đạt lại toàn bộ và chính xác các thông tin di truyền của tế bào mẹ cho các tế bào con. Do vậy, ADN của mẹ phải được nhân đôi một cách chính xác tuyệt đối và phải được chia một các đồng đều cho 2 tế bào con sao cho mỗi tế bào con đều nhận được ADN giống hệt tế bào mẹ. Mỗi ngày ước tính có khoảng 300 tỷ tế bào mới được sinh ra.

Trong quá trình sinh sống, các AND có thể bị gây hư hại bởi nhiều yếu tố khác nhau: Tia bức xạ, khói thuốc lá, các hóa chất độc hại, các gốc tự do có hại sinh ra trong quá trình chuyển hóa của cơ thể. Những tác nhân này có thể tác động đến một giai đoạn của quá trình phân bào, hậu quả là tạo ra những tế bào có AND “bất thường”- gọi là những tế bào “tiền ung thư”.

Để bảo vệ các tế bào trước nguy cơ ung thư, cơ thể đã tạo ra nhiều hàng rào bảo vệ tương ứng với từng giai đoạn:

Hệ thống thải độc: Vô hiệu hóa và đào thải các độc tố xâm nhập từ bên ngoài vào cơ thể trước khi chúng kịp tấn công tế bào và gây ra tổn thương, đột biến tế bào.

Các chất chống oxi hóa: giúp trung hòa các gốc tự do có hại. Có hai loại chất chống oxi hóa, một được bổ sung từ bên ngoài và một loại do cơ thể tự sản sinh. Trong đó các chất chống oxi hóa nội sinh đặc biệt là glutathione, có tác dụng mạnh mẽ hơn vì chúng có thể đi vào bên trong tế bào để dọn dẹp các gốc tự do bên trong tế bào.

Các gen sửa chữa: các gen này có khả năng sửa chữa các “ADN bị hư hỏng” trước khi chúng có thể gây ra một vấn đề nào đó cho cơ thể.

Trường hợp sửa chữa thất bại, hệ thống miễn dịch sẽ cử một đội quân nhận biết, bao vây những tế bào “bất thường” và tiêu diệt chúng. Tuy nhiên hai cơ chế này không phải lúc nào cũng thành công nên để lọt lưới một số lượng nhỏ các tế bào có ADN bất thường này.

Nếu mỗi này có 300 tỷ tế bào mới được sinh ra nhờ quá trình phân bào và chỉ 1 phần triệu trong số đó có “ADN bất thường” thì cũng đã có tới 300 nghìn tế bào có “ADN bất thường”, và cơ thể phải làm việc không ngừng suốt ngày đêm để sửa chữa hoặc tiêu diệt những loại tế bào này. Nhưng khi hệ thống thải độc bị quá tải, thiếu  hụt các chất chống oxi hóa, các gen sửa chữa bị “ốm” hoặc hệ miễn dịch bị suy yếu thì một vài tế bào tiền ung thư sẽ lọt lưới, và chúng sẽ nahan đôi, sinh sôi nảy nở với những ADN lỗi và thế là ung thư xuất hiện. Cá tế bào này sẽ lưu hành trong hệ bạch huyết và máu rồi tìm đến bộ phận nào thích hợp nhất, có môi trường acid nhất trong cơ thể để “định cư tại đó và nhanh chóng phát triển thành khối u ung thư.

Điều trị và dự phòng ung thư cần giải quyết từ sự hình thành tế bào ung thư

Chúng ta đã hiểu được quá trình hình thành ung thư, qua đó có thể thấy rằng, nguy cơ ung thư diễn ra hàng ngày, hàng giờ trong cơ thể chúng ta. Để dự phòng ung thư, chúng ta phải đi từ nguyên nhân. Thông qua các yếu tố đã nêu ở trên, có thể liệt kê ra đây 3 điều cần làm để phòng ngừa ung thư.

  1. Tăng cường hệ thống thải độc, hạn chế tiếp xúc với độc tố từ hóa chất, khói thuốc, môi trường ô nhiễm,...
  2. Bổ sung các chất chống oxi hóa, và tăng cường khả năng tự sản sinh chất chống oxi hóa của cơ thể
  3. Thay đổi thói quen sinh hoạt và ăn uống: ăn uống lành mạnh, nhiều rau xanh và hoa quả tươi, tăng cường hoạt động thể chất, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.

Làm được những việc này là chúng ta đang từng bước xây dựng cho  mình một tấm áo bảo vệ trước đại dịch ung thư. 

Theo Sức Khỏe & Đời Sống

Bài viết khác

0983609369

© TRUNG ƯƠNG HỘI NGƯỜI GIÁO DỤC BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VIỆT NAM. All rights reserved.