Nguyên nhân gây bệnh đái tháo đường (có tên gọi khác là bệnh tiểu đường) rất nhiều, và cơ chế phát bệnh cũng rất phức tạp. Bệnh lý cơ bản là mất đi, rối loạn chuyển hóa hoóc môn insulin tuyến tụy hoặc không đủ lượng đường, protein, lipit, nước, chất điện giải… cho cơ thể. Đặc điểm chính của bệnh là lượng đường trong máu quá cao, triệu chứng điển hình là “ba nhiều một ít”, tức là đi tiểu nhiều, uống nước nhiều, ăn nhiều, đồng thời trọng lượng cơ thể lại giảm nhanh.

Về lý luận, người bệnh ĐTĐ có thể tiến hành hoạt động sinh dục bình thường, và sinh hoạt tình dục không làm cho bệnh đái tháo đường diễn biến phức tạp hơn. Nhưng thực tế thì, bệnh đái tháo đường gây nên rất nhiều vấn đề trở ngại cho chức năng tình dục. Người chồng thường gặp có thể bị liệt dương, xuất tinh ngược hướng, người vợ thường gặp viêm âm đạo do co giãn. Liệt dương và viêm âm đạo do co giãn đều có thể gây nên khó khăn cho sinh hoạt tình dục.

Trong số nam giới bị đái tháo đường thì tỉ lệ phát sinh liệt dương là 40 – 60%, triệu chứng tùy theo mức độ bệnh mà dần tăng lên. Thời kỳ đầu có ham muốn tình dục bình thường, có thể xuất tinh nên vẫn tồn tại cao trào tình dục, và có triệu chứng dương vật cương lên nhưng không cứng. Cùng với thời gian bệnh có thể dần dần phát triển thành liệt dương hoàn toàn. Tùy theo sự kéo dài của căn bệnh, dần dần “sẽ không được như ý” nữa, sau cùng sẽ phát triển thành liệt dương hoàn toàn. Liệt dương do bệnh đái tháo đường gây nên có liên quan đến những nhân tố dưới đây:

Trong thời gian đầu ceton tinh hoàn trong máu và hoóc môn tuyến sinh dục bình thường, sau đó tuyến yên và tinh hoàn phát sinh sự biến đổi sinh lý, hoóc môn sinh dục sẽ ít đi.

Bệnh đái tháo đường sẽ gây tổn hại đến chức năng thận và chức năng gan, thần kinh biến tính, trong đó bao gồm thần kinh thực vật chi phối sự cương cứng của dương vật, do biến đổi thần kinh này ảnh hưởng đến xúc giác của dương vật, làm giảm phản ứng cương cứng, xơ cứng động mạch xung quanh, ảnh hưởng tới lượng máu cung cấp đến dương vật, từ đó dẫn đến liệt dương.

Khi mạch máu xơ cứng đến tiểu động mạch thể xốp của dương vật, sẽ ảnh hưởng đến khả năng cương cứng. Ảnh hưởng của tinh thần và thuốc sẽ dẫn đến liệt dương.

Liệt dương là một trong những triệu chứng ở thời kỳ đầu của đái tháo đường, bởi vì khi phát hiện bệnh liệt dương nên tiến hành làm xét nghiệm ngay xem có phải là bị đái tháo đường hay không, để sớm phát hiện ra bệnh. Nếu đúng là bị bệnh đái tháo đường, cần phải tích cực điều trị, khống chế lượng thức ăn, đồ uống, uống thuốc giảm lượng đường đều đặn. Nếu bệnh đái tháo đường được khống chế, thì triệu chứng liệt dương cũng sẽ được cải thiện.

Thời gian bị đái tháo đường lâu, mặc dù lượng đường trong máu cao đã được khống chế, nhưng liệt dương vẫn tiếp tục, không những không thể cương cứng trong giao hợp, là hiện tượng dương vật không cương cứng được vào sáng sớm, chứng liệt dương này thuộc về liệt dương tính khí chất, có khả năng liên quan đến thay đổi thần kinh, tổn hại mạch máu hoặc rối loạn nội tiết…, nên đến bệnh viện để kiểm tra, tích cực điều trị.

Có khoảng 1 – 2% nam giới bị bệnh đái tháo đường phát sinh “xuất tinh ngược hướng”, tức là khi cao trào, tinh dịch không được bài tiết từ tiết niệu ra ngoài, mà lại chảy vào bàng quang, đó là do thần kinh thực vật chi phối cổ bàng quang bị tổn hại, làm cho khi xuất tinh lẽ ra cổ bàng quang phải đóng nhưng lại mở ra.

ở phụ nữ bị đái tháo đường, chức năng tình dục không biểu hiện rõ ràng như nam giới, nên áp lực tâm lý cũng ít hơn. thời kỳ đầu phụ nữ bị đái tháo đường vẫn có ham muốn tình dục bình thường, độ ẩm ướt của âm đạo ở giai đoạn hưng phấn tình dục cũng bình thường, nhưng đa phần những phụ nữ này bị mất đi cao trào tình dục, theo thống kê thì con số này là khoảng 35,2%. Nguyên nhân của nó là do tổn hại thần kinh tự hạn chế. Cùng với sự phát triển của bệnh, độ ẩm ướt của âm đạo phụ nữ bị tiểu đường cũng giảm đi, tổn hại thần kinh tự chủ khiến cho độ nhạy cảm của âm đạo suy giảm. Người bị bệnh đái tháo đường lâu do sự biến đổi thần kinh nghiêm trọng, âm đạo khô hơn, rất dễ gây viêm âm đạo do co giãn, có thể gây đau đớn khi giao hợp và làm giảm ham muốn tình dục.

Phụ nữ bị đái tháo đường nên tích cực điều trị bệnh, khi bệnh được khống chế, thì chức năng tình dục cũng được cải thiện, đồng thời phải sử dụng thuốc điều trị hợp lý, triệt để điều trị bệnh viêm âm đạo. Người xuất hiện triệu chứng viêm âm đạo do co giãn có thể uống lượng vừa phải hoóc môn sinh dục nữ, như Nilestriol Tablets…, cũng có thể dùng thuốc làm ẩm ướt âm đạo để cải thiện chất lượng sinh hoạt tình dục.

Quá trình sinh hoạt nh dục không ảnh hưởng tiêu cực đến tình trạng bệnh tiểu đường. Bởi vậy người bệnh tiểu đường có thể tiến hành sinh hoạt tình dục bình thường. Nhưng khi bệnh tiểu đường xuất hiện triệu chứng nghiêm trọng, đặc biệt là khi tổn hại đến tim, ngực, thận, thì không thể coi thường được. Sinh hoạt tình dục nên điều độ, tình cảm không nên kích động, nếu không có thể gây nên kết quả không mong muốn.
Ngân Thúy (T/h)