Vải có giá trị dinh dưỡng cao và là trái cây ngon được ưa thích vào mùa hè. Theo sách Nam dược thần diệucủa Tuệ Tĩnh, quả vải được gọi là lệ chi, có vị ngọt, tính hàn, không độc, hòa khí, thông tinh thần, trị nặng đầu, đậu sợi.

Về mặt dinh dưỡng, 100 g cùi vải có khoảng 15 g đường, 36 mg vitamin C (tương đương lượng vitamin C trong quả cam). Ngoài ra vải còn có một số vitamin khác như B1, B2, B6, niacin, folate, chất khoáng quan trọng như magiê (10 mg), kali (171 mg), đồng (148 mg), selen (0,6 mg). Tuy nhiên nên ăn quả vải đúng cách để đảm bảo dinh dưỡng và an toàn sức khỏe. 

Tại Ấn Độ, nghiên cứu của các nhà khoa học đăng trên tạp chí Lancet vào tháng 4/2017 cho thấy, ăn vải lúc đói trong khi đã nhịn đói bữa tối hôm trước gây ra các bệnh cấp tính liên quan đến thần kinh và tỷ lệ tử vong cao. Cụ thể, ở Muzaffarpur - vùng trồng vải lớn nhất Ấn Độ - hàng năm đều xảy ra các vụ bùng phát bệnh thần kinh cấp tính ở trẻ em.

Nghiên cứu nói trên ở 390 bệnh nhân (trong đó 122 người chết) phát hiện chất hypoglycin A và methylencyclopropyl glycine (MCPG) trong nước tiểu các bệnh nhân. Xét nghiệm cũng cho thấy hàm lượng các chất này trong quả vải xanh cao gấp 2-3 lần so với vải chín. Hypoglycin A và MCPG là hai chất gây hạ đường huyết và bệnh não ở động vật thí nghiệm, do ức chế quá trình chuyển hóa axít béo thành đường glucose.

Chưa có nghiên cứu nào công bố về hàm lượng hypoglycin A và MCPG trong quả vải ở Việt Nam. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn thực phẩm, lưu ý các điểm sau:

- Tuyệt đối không ăn quả vải xanh, vải chưa chín hẳn, không nên ăn vải lúc đói.

- Cần đảm bảo ăn đủ bữa tối để tránh hạ đường huyết.

- Người dân ở vùng trồng vải cần có sẵn đường glucose để phòng trường hợp hạ đường huyết nếu nghi ngờ ngộ độc do ăn vải.

Thạc sĩ Lê Hồng Dũng
Viện Dinh dưỡng Quốc gia